Werk op afspraak

29 juni 2012, Utrecht.

Messenslijper achter de Dom

Door Jan van Duppen

In de pauze bij Aorta zit ik buiten in de vensterbank. Samen met Rianne zie ik rechts achter de Dom een kleine open vrachtwagen staan. We zien een man aan het werk, een messenslijper? Nieuwsgierig loop ik ernaar toe en knoop een gesprek aan. Hij blijkt vaker in Utrecht te komen voor opdrachten, heeft een aantal vaste klanten en nu is hij er voor restaurant Jaap. Hij is inderdaad een messenslijper. Ik informeer of hij hier wekelijks is. Nee, dat hangt echt af of hij een afspraak met een klant heeft. Zijn werkplaats is in de vrachtwagen zelf. De messenslijper legt uit dat je normaal naar de klant moet rijden om de spullen op te halen, dan rijd je terug naar je werkplaats. Slijpt. En dan weer terug naar de klant rijden. Daar gaat veel tijd in zitten en is slecht voor het milieu. Daarom heeft hij zijn werkplaats in de kleine vrachtwagen gemaakt.

Een struikelpunt voor hem is het vinden van een plek om te parkeren. Parkeerwachters doen erg moeilijk. Hij heeft al verschillende bekeuringen gehad. En het is niet mogelijk om een parkeervergunning voor een heel jaar te krijgen. Voor toestemming moet hij op de dag zelf naar het parkeerkantoor rijden om een tijdelijke vergunning op te halen en dan pas kan hij zijn werk beginnen. Dat doe hij dus niet, want daar gaat teveel tijd in zitten. Hij heeft al verschillende plekken in het centrum tevergeefs uitgeprobeerd. Dit is volgens hem niet alleen in Utrecht een probleem. In Rotterdam komt hij niet meer, sinds ze daar strenge parkeerregels invoerden en Amsterdam ook niet. ‘Het is crisis in het land, mensen hebben geen banen, en als je dan wil werken wordt het je moeilijk gemaakt.’

Iedere keer aan het begin van het jaar moet hij aan de nieuwe parkeerbeambte zijn situatie uitleggen. Hij is nu naast de Dom gaan staan, binnen de paaltjes, met als argument dat het grondgebied van de ‘kerk’ is. Stroom krijgt hij van het kantoor verderop. Tijdens de zomer staan daar de ramen open, en ze hadden een keer geklaagd over het geluid van zijn aggregaat. Ondanks dat deze aan de voorwaarden voldoet, kan het geluid vervelend zijn. Toen heeft hij gevraagd of hij eventueel stroom van het kantoor kon krijgen, dan heeft hij alleen zo’n vijf minuten zijn aggregaat nodig voor de krachtstroom, de rest van de handelingen kan hij dan in relatieve stilte doen. Als dankbaarheid geeft hij aan het eind van het jaar een aantal messen of iets dergelijks aan het kantoor. Deze informele omgang met elkaar komt ook terug bij de kapper die vroeger op de hoek zat. Hij was ook beeldhouwer en vroeg hem om een paar beitels te slijpen, dat was geen probleem zei de slijper. Kan ik dan langs komen op de koffie? En zo had hij een plek voor een pauze en een koffie.

De messensslijper. 'Perfekt Snijgereedschap'. Een mobiele werkplaats. Hoe oud vakmanschap een verbazingwekkend actuele werkvorm vindt met het doen van het werk op locatie. Dicht bij de klant. In contact met zijn directe omgeving. Flexibel van aard. Zijn werkzaamheden geblokkeerd door regels die niet goed toepasbaar zijn op zijn manier van werken.

Jan van Duppen is sociaal geograaf. Voor werklandschap KRUIST ICI deed Jan afgelopen maanden onderzoek naar de relatie tussen werk en ruimte bij een thuiswerker (Marina Toeters), een ambachtsman (Joost Kramer), een martkoopman (Bakker 't Stoepje) en een verzamelaar-met-pensioen (Louis van Kuijk). De resultaten van het onderzoek zullen medio september gepubliceerd worden in een digitale einddossier van werklandschap KRUIST ICI. De messenslijper kwam Jan toevallig tegen, waarna hij besloot er een stukje aan te wijden. Dat kon ik de volgers van KRUIST ICI niet onthouden!

Zie ook Jan's eigen blog City Rhythms